เรื่องราวที่เกิดขึ้นที่กรุงโรมและปารีส ก่อนการเดินทางของพระสังฆราชฝรั่งเศส ๓ องค์
- Category: จดหมายเหตุการเดินทางพระสังฆราชแห่งเบริธประมุขมิสซัง สู่อาณาจักรโคจินจีน
- Published on Monday, 19 October 2015 09:17
- Hits: 1867
บทที่ ๑
เรื่องราวที่เกิดขึ้นที่กรุงโรมและปารีส ก่อนการเดินทางของพระสังฆราชฝรั่งเศส ๓ องค์ ที่ถูกส่งไปยังประเทศจีน
จุดประสงค์ในการเขียนจดหมายเหตุฉบับนี้คือ ตอบสนองความปรารถนาของคนศรัทธาจำนวนมากที่มีความเพียรพยายามที่จะเผยแพร่ความเชื่อ จึงได้เข้ามามีส่วนร่วมในความสำเร็จของการเผยแพร่พระศาสนาของพระสังฆราชฝรั่งเศส ๓ องค์ ที่ถูกส่งไปยังประเทศจีนเมื่อ ๕ ปีมาแล้ว และที่แสดงความปรารถนาใคร่รู้เหตุการณ์สำคัญๆ เมื่อทราบถึงการเดินทางอันราบรื่นจนถึงอาณาจักรสยามของพระสังฆราชแห่งเบริธ (ผู้เดินทางออกจากปารีสเป็นคนแรก) ข้าพเจ้าอาจละเว้นไม่เขียนหนังสือเล่มนี้ได้ เพราะขณะเดินทางพระสังฆราชแห่งเบริธ พร้อมด้วยพระสงฆ์ในปกครองคิดถึงแต่เป้าหมายในการไปประกาศศาสนา จึงไม่ค่อยสนใจสิ่งต่างๆ ที่ปกตินักเดินทางที่อยากรู้อยากเห็น และไม่ยอมปล่อยให้อะไรผ่านสายตาไปได้เลยมักจะตั้งข้อสังเกตอย่างเอาใจใส่ อย่างไร ก็ตามเมื่อเรามีความรักในสิ่งหนึ่งสิ่งใดแล้ว เราก็มองสิ่งนั้นในแง่ดีและต้องการรู้ไปถึงปลีกย่อยสุดของสิ่งนั้น คนกลุ่มนี้ชักชวนข้าพเจ้าหลายครั้งให้ทำการติดต่อกับฝูงชนตลอดช่วงการเดินทางของเรา เพื่อว่าคนที่เพียรพยายามเปลี่ยนศาสนาชาวจีนและชนชาติอื่นๆ ในเอเชียจะสามารถได้รับประโยชน์บ้าง
จากจดหมายเหตุง่ายๆ ที่ข้าพเจ้าจะเขียนขึ้นนี้อย่างน้อยเราจะได้เห็นการตกลงใจอันกล้าหาญที่ได้รับการสนับสนุนจากพระหรรษทานของพระเป็นเจ้า เราเชื่อจนถึงปัจจุบันว่า การเดินทางไปประเทศจีนเป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้สำหรับชาวฝรั่งเศส แต่พระสังฆราชแห่งเบริธได้เปิดเส้นทาง ซึ่งปัจจุบันก็ยังไม่เป็นที่รู้จักในฝรั่งเศส อย่างไรก็ตาม ก็เป็นเส้นทางที่ง่ายและปราศจากอันตราย ซึ่งดูเหมือนว่าพระเป็นเจ้าได้ประทานให้เพียงเพื่อ ขจัดความหวาดกลัวของผู้ซึ่งความยากลำบาก และความไม่แน่นอนในการเดินทางอาจทำให้หันเหไปจากภารกิจอันยิ่งใหญ่ และศักดิ์สิทธิ์ เช่น การนำความเชื่อไปสู่ประชาชนที่อยู่ห่างไกลที่สุดจากยุโรปได้ ข้าพเจ้าเชื่อว่าหลายคนจะตื่นเต้น และมองเห็นความสำคัญของภารกิจนี้มากขึ้น อันหมายถึงการเปลี่ยนศาสนาของจักรวรรดิหนึ่งซึ่งเป็นการขยายยุโรปให้กว้างไกลออกไปแล้ว และเราแน่ใจว่าจะครอบคลุมวิญญาณได้มากกว่า ๒๐๐ ล้านดวง โดยไม่รวมอาณาจักรใกล้เคียงที่มีอยู่แล้วมากมาย นั่นคือการเปลี่ยนศาสนาของคนนอกศาสนาเหล่านั้น ซึ่งปัจจุบันพระเยซูคริสต์เจ้าของเราได้ทรงกระตุ้นให้ชาวฝรั่งเศสมีความเพียรพยายามที่เราไม่อาจสงสัยได้อีกต่อไป เพราะการที่สมเด็จพระสันตะปาปาทรงส่งพระสังฆราชทั้ง ๓ องค์ ไปเพื่อจุดมุ่งหมายที่น่ายกย่องนั้นก็เป็นข้อพิสูจน์ที่เห็นได้ทันตาแล้ว
จดหมายเหตุฉบับนี้อาจตกอยู่ในมือของคนหลายคน ที่ไม่ทราบต้นกำเนิดของการไปประกาศศาสนาของพระสังฆราชทั้งสาม ซึ่งจะทำให้พวกเขาคิดว่าเป็นการบันทึกเหตุการณ์ต่างๆ ที่น่าสนใจเพื่อให้ผู้อ่านพอใจก็ได้
ประวัติศาสนจักรทำให้เรารู้ว่าการเผยแพร่ศาสนา ไปในท่ามกลางคนนอกศาสนาที่ยิ่งใหญ่ที่สุด ที่มีขั้นในตอนต้นๆ คริสต์ศตวรรษเริ่มต้นโดยบรรดาพระสังฆราชเกือบทั้งสิ้น ปัจจุบัน พระศาสนจักรเห็นว่าสมควรที่จะใช้แนวทางอื่น นั่นคือ จะจัดส่งพระสังฆราชไปในอาณาจักรของคนนอกศาสนาก็ต่อเมื่ออาณาจักรนั้นๆ มีชาวคริสต์เพียงพอที่จะรวมตัวกันเป็นศาสนจักรได้เท่านั้น
เป็นเวลามากกว่าหนึ่งศตวรรษที่มีการแพร่ความเชื่อ ไปในดินแดนทุกส่วนของเอเชียตะวัน ออกที่ประกอบด้วยอาณาจักร และประชาชนจำนวนมากที่นับถือกษัตริย์และเกือบทั้งหมดนิยมบูชารูปเคารพ นับตั้งแต่ยุคของอัครสาวกเป็นต้นมา พระศาสนจักรยังไม่มีเส้นทางมากพอจะขยายงานแพร่ธรรม นอกจากการเปิดเส้นทางโดยการเดินเรือของศตวรรษที่แล้วมา ไม่ว่าเราจะพิจารณาเรื่องอาณาเขตหรืออานุภาพของรัฐต่างๆ ขนบประเพณีหรือความสุภาพอ่อนโยนของประชาชนที่อาศัยอยู่ หรือเสรีภาพที่เรามีในการเผยแพร่ความเชื่อ หรือแม้แต่อัศจรรย์ต่างๆ ที่พระเป็นเจ้าทรงทำให้ปรากฏขึ้น โดยทรงใช้บรรดาบาทหลวงเป็นสื่อกลางก็ตาม
ความสำเร็จในการประกาศความเชื่อไปยังดินแดนทุกๆ แห่งนั้นแตกต่างกันตามสภาวะที่พบ อย่างไรก็ตาม เราอาจยืนยันผลที่ศาสนาคาทอลิกได้รับคือ แทบจะไม่มีคนนอกศาสนาที่สำคัญๆ คนใดเลยในดินแดนใหม่ส่วนนี้ของโลก ที่ไม่ได้รับแสงสว่างแห่งความเชื่อจากนักสอนศาสนา และเราจะสามารถเห็นความเป็นไปได้สมดังคำทำนายของพระผู้ไถ่บาป ซึ่งได้ทรงประกาศว่าคำสอนของพระองค์จะได้รับการเผยแพร่ไปทั่วพื้นพิภพ แต่สิ่งที่ควรไตร่ตรองเป็นพิเศษคือ คำทำนายที่ได้กลายเป็นความจริงให้เห็นแล้วนี้ได้พิสูจน์สัจธรรมที่องค์พระเยซูเจ้าตรัสไว้อย่างแจ่มชัด และได้รับเกียรติแห่งประสิทธิผลจนถึงปัจจุบัน ซึ่งก็โดยการดำเนินการของพระศาสนจักรโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ และการทำงานของบรรดาบาทหลวงที่ถูกส่งไปเพื่อจุดมุ่งหมายนี้เท่านั้น เพราะพระศาสนจักรนี้เป็นศาสนจักรเดียวที่มีความเชื่อแท้จริง และความเลื่อมใสที่แรงกล้าในองค์พระเป็นเจ้าทำให้มีการขยายความเชื่อแท้จริงนี้ไปยังดินแดนทุกแห่ง
อนึ่ง แม้ว่าพระหรรษทานแห่งการเปลี่ยนศาสนาจะส่องสว่างไปทั่วทุกส่วนทั้งของประเทศจีน และประเทศเพื่อนบ้านอื่นๆ โดยเฉพาะในอาณาจักรตังเกี๋ยและโคจินจีนได้มีการเปลี่ยนศาสนาเกิดขึ้นมากที่สุดนับแต่ ๓๐ ปีที่แล้วมา จากจดหมายเหตุฉบับก่อนๆ ของนักบวชคณะเยซูอิตทำให้เราเชื่อว่าจะมีกลุ่มชาวคริสต์เป็นจำนวนมาก และชาวคริสต์เฉพาะในตังเกี๋ยมากกว่า ๓๐๐,๐๐๐ คน แต่สองสิ่งที่ทำให้การเผยแพร่ศาสนาเป็นไปได้ช้ามาก คือ การมีบาทหลวงอยู่จำนวนน้อย และความยากลำบากในการให้การสนับสนุน และให้ยังชีพอยู่ได้ในดินแดนที่ห่างไกลจากการคมนาคมจากยุโรป
ในบรรดาบาทหลวงที่แสดงความเพียรพยายามที่จะหว่านไถผืนแผ่นดิน ที่ยังคงรกร้างอยู่ นับแต่กำเนิดของโลกนั้น นักบวชคณะเยซูอิตมีส่วนสำคัญมากที่สุดกว่าผู้อื่นด้วยพระหรรษทานพิเศษของพระเป็นเจ้า นับแต่นักบุญฟรองซัว ซาวิเยได้มรณภาพไปในการเข้าครองเกาะซันเกียน พระเป็นเจ้าประทานให้การทำงานเผยแพร่ความเชื่อของเขาก้าวรุดหน้าไปมาก โดยเฉพาะในตังเกี๋ย ซึ่งคณะบาทหลวงได้แสดงความต้องการ ต่อสมเด็จพระสันตะปาปาให้จัดส่งพระสังฆราช ไปยังภูมิภาคแถบนี้
เหตุผลหลายประการบ่งชี้ความจำเป็นในการส่งพระสังฆราชไปในครั้งนี้ ในอาณาจักรตังเกี๋ย ความต้องการบาทหลวงเผยแพร่ความเชื่อนั้นมีมากจนถึงกับว่าบาทหลวงคณะเยซูอิต ๑ องค์ ต้องดูแลชาวคริสต์ที่กระจัดกระจายอยู่ในถิ่นต่างๆ ถึง ๘๐,๐๐๐ คน ความห่างไกลทำให้เป็นการยากที่จะส่งบาทหลวงมาจากยุโรปได้ นอกจากนี้พวกเขาก็ตกอยู่ในภาวะที่หวั่นเกรงการถูกเบียดเบียน อันจะเป็นเหตุให้กลุ่มคริสต์หลายกลุ่มไม่มีบาทหลวงประจำอยู่ เนื่องจากผู้ที่มักถูกเบียดเบียนและถูกขับไล่ก่อนใครอื่นคือบาทหลวงที่เผยแพร่ศาสนาซึ่งเป็นคนต่างชาติ และง่ายแก่การรู้จัก ดังนั้น ต้องมีการป้องกันไม่ให้เกิดเหตุการณ์เช่นนี้ขึ้น โดยการจัดส่งพระสังฆราชที่ดีไปยังตังเกี๋ยและอาณาจักรอื่นๆ เพื่อบวชบาทหลวงชาวพื้นเมืองได้ซึ่งจะทำให้บรรดากลุ่มชาวคริสต์อยู่ในฐานะที่จะช่วยตัวเองได้
บาทหลวงอเล็กซองค์ เดอ รอดส์ สานุศิษย์ของพระเยซูเจ้าซึ่งมีถิ่นกำเนิดจากเมืองอาวีนยงเป็นผู้ที่เราต้องให้เกียรติในฐานะเป็นผู้ก่อตั้งคริสตจักรในอาณาจักรตังเกี๋ย เมื่อมายุโรปท่านได้รับหน้าที่มาชี้แจงสภาพการณ์ของกลุ่มชาวคริสต์ที่ตั้งขึ้นใหม่เหล่านั้น รวมทั้งความต้องการความช่วยเหลือจากบรรดาพระสังฆราช ท่านได้เดินทางมาถึงกรุงโรมเพื่อขอให้มีการจัดส่งพระสังฆราช ซึ่งท่านใช้เวลาในการเจรจาอยู่มากกว่า ๑ ปี อย่างไรก็ตาม การติดตามเลือกหาผู้ที่จะสามารถปฏิบัติภารกิจนี้ไม่บังเกิดผลเป็นที่พอใจนัก เนื่องจากการดำเนินงานแพร่ธรรมนี้ย่อมขึ้นอยู่กับความเลื่อมใสศรัทธาของชาวฝรั่งเศสที่พระญาณสอดส่องของพระเป็นเจ้าได้จัดหาให้ด้วย สิ่งนี้เองทำให้บาทหลวงเดอรอดส์ต้องไปกรุงปารีส แต่ท่านก็ไม่ได้เปิดเผยเหตุจูงใจในการเดินทางมาหรือแสดงความต้องการขั้นสุดยอดที่ทำให้ต้องละทิ้งชาวคริสต์ใหม่ของอาณาจักรตังเกี๋ยและอื่นๆ ที่อยู่ในสภาวะที่พร้อมจะรับพระวรสารพระเป็นเจ้า ทรงมอบความเพียรพยายามไว้ในดวงใจของคน ศรัทธาจำนวนมาก เพื่อจะรวมพลังทั้งหมดปฏิบัติภารกิจอันศักดิ์สิทธิ์และน่ายกย่องให้สัมฤทธิ์ผลแก่คริสตจักรทั้งหมด ณ ที่นี้เราควรพูดถึงความเพียรพยายามในการทำให้การเสนอโครงการนี้เป็นที่ยอมรับ และอ้างชื่อบุคคลทั้งหญิงและชายซึ่งล้วนมีส่วนมากที่สุดต่อความสำเร็จครั้งนี้ แต่เมื่อสิ่งนี้เคยเป็นที่รู้กันอยู่แล้ว ถ้าข้าพเจ้าเขียนขึ้นอีกก็อาจเป็นการขัดต่อการถ่อมตนของบุคคลเหล่านั้นได้ ดังนั้น ข้าพเจ้าจะเขียนเพียงว่างานของบาทหลวงเดอรอดส์ได้ก้าวรุดหน้าไปด้วยดีภายในเวลาไม่กี่เดือน และอีกไม่นานการดำเนินการทุกอย่างก็จะเรียบร้อย เพราะส่วนหนึ่งเราได้เลือกบาทหลวงจำนวนมากพอแล้วซึ่งในจำนวนนี้จะต้องมีผู้ได้รับการอภิเษกเป็นพระสังฆราช และอีกส่วนหนึ่งเราสามารถหาเงินทุนที่จำเป็นเพื่อเป็นค่าใช้จ่าย และค่าเดินทางสำหรับระยะทาง ๕,๐๐๐ - ๖,๐๐๐ ลิเยอ
อย่างไรก็ตาม เนื่องจากภารกิจที่ยิ่งใหญ่ที่สุดนี้ เกี่ยวข้องกับความรุ่งโรจน์ของพระเป็นเจ้า จึงต้องมีปัญหามากมาย เพราะเหตุการณ์ไม่ได้เป็นไปตามที่หวังไว้ นับแต่เริ่มการเจรจาของบาทหลวงเดอรอดส์ หลังจากใช้เวลาตรากตรำเพื่อติดตามเรื่องนี้ที่กรุงโรมและปารีสมากว่า ๑๘ เดือน บาทหลวงเดอรอดส์ก็ต้องพบกับอุปสรรคบางประการที่ผ่านเข้ามาโดยไม่คาดฝัน ซึ่งขัดขวางไม่ให้การเจรจาบรรลุผล จนกระทั่งเราคิดว่าเรื่องนี้ได้ล้มเลิกไปโดยสิ้นเชิงแล้ว ทุกคนเริ่มสิ้นหวังที่จะได้เห็นความสำเร็จ มีเพียงบาทหลวงเดอรอดส์เท่านั้นที่ไม่หมดกำลังใจ เพราะท่านเชื่อในความต้องการส่งพระสังฆราชไปอาณาจักรตังเกี๋ยและอื่นๆ มากกว่าผู้อื่น ท่านแน่ใจว่าพระหรรษทานของพระเป็นเจ้าได้ประทานความช่วยเหลือแก่กลุ่มชาวคริสต์ โดยทรงมอบพระเมตตาให้คนนอกศาสนาจำนวนมากกลับใจเปลี่ยนศาสนา
การรอคอยของบาทหลวงเดอรอดส์ไม่สูญเปล่าเลย เพราะแม้โครงการนี้จะหยุดชะงักไปเป็นเวลา ๒ ปี แต่เหตุการณ์ก็ได้ชี้ให้เห็นว่าอุปสรรคทั้งหลายที่ยับยั้งคนได้นั้นไม่อาจยับยั้งพระประสงค์ของพระเป็นเจ้าได้ และสิ่งที่ดูเหมือนจะเป็นไปได้ในช่วงเวลาหนึ่งกลับกลายเป็นสิ่งที่ง่ายดายได้เมื่อพระองค์ทรงพอพระทัย เพราะเมื่อบรรดาบาทหลวงที่ถวายตัวเพื่อภารกิจนี้ได้นมัสการดินแดนศักดิ์สิทธิ์ที่กรุงโรม แม้นั่นจะเป็นเพียงความตั้งใจที่จะตอบสนองความเลื่อมใสศรัทธาของตน แต่ทุกคนก็อยากรู้ถึงอุปสรรคต่างๆ ที่บาทหลวงเดอรอดส์ได้พบในการดำเนินงานแพร่ธรรมอันเป็นประโยชน์ต่อความเจริญก้าวหน้าของความเชื่อ อีกทั้งความเป็นไปได้ที่จะรื้อฟื้นเรื่องการส่งพระ สังฆราชด้วย
มีสิ่งสำคัญ ๓ ประการที่ทำให้บาทหลวงเหล่านั้นมั่นใจในการฟื้นฟูเรื่องนี้คือ ประการแรกข่าวแน่นอนที่ได้รับเมื่อปี ค.ศ. ๑๖๕๖ เกี่ยวกับความเจริญก้าวหน้าของคริสต์ศาสนา และอันตรายที่คุกคามกลุ่มชาวคริสต์ต่างๆ ในอาณาจักรตังเกี๋ยอันเนื่องมาจากการถูกเบียดเบียนอย่างร้ายแรง โดยการเนรเทศนักบวชคณะเยซูอิตทั้งหมด ซึ่งเป็นนักบวชกลุ่มเดียวที่มีอยู่ให้ออกไปจากอาณาจักร ประการที่สอง คือ การสมณภิเษกสมเด็จพระสันตะปาปา เอ็น แอส เป อเล็กซองค์ ที่ ๗ ผู้มีความเพียรพยายามสนับสนุนโครงการที่มุ่งขยายพระศาสนาให้กว้างไกลออกไป ประการที่สาม คือ คำขอร้องจากบุคคลที่เคยมีส่วนร่วมในการตั้งโครงการส่งพระสังฆราช จากยุโรปไปอาณาจักรตังเกี๋ยและอื่นๆ ของบาทหลวงเดอรอดส์ นั่นคือ การเสนอให้มีการพิจารณาโครงการนี้ใหม่อีกครั้งหนึ่ง เพราะเมื่อทราบว่าบรรดาบาทหลวงที่พวกเขาทำการติดต่อด้วยหลายครั้ง กำลังแวะมาที่กรุงโรม พวกเขาจึงขอร้องให้หารายละเอียดเกี่ยวกับวิธีการที่จะทำให้โครงการนี้ประสบผลสำเร็จ และให้สัญญากับสมณกระทรวงเผยแพร่ความเชื่อว่า ที่ปารีสก็ให้การสนับสนุนงานที่มีความสำคัญยิ่งต่อวิญญาณหลายๆ ดวง และเกียรติยศของพระศาสนจักรแล้ว
เมื่อบาทหลวง ๕ องค์เดินทางถึงกรุงโรมแล้ว ได้เข้าพบพระสังฆราชอัลเบริซี เลขาธิการสมณกระทรวงเผยแพร่ความเชื่อ ซึ่งได้ให้การต้อนรับเป็นอย่างดี นับเป็นนิมิตหมายอันดีที่จะนำไปสู่ความสำเร็จที่รอคอยกันอยู่ เมื่อสมเด็จพระสันตะปาปาทรงทราบข่าวการมาและโครงการของบาทหลวงทั้ง ๕ ก็ทรงยินดีและอนุญาตให้เข้าเฝ้า บาทหลวงองค์หนึ่งได้แสดงอรรถาธิบายสั้นๆ เกี่ยวกับสภาพการณ์ของคริสต์ศาสนจักรในประเทศจีนและอาณาจักรตังเกี๋ยว่า มีเสรีภาพมีเสรีภาพเต็มที่ในการเผยแพร่ความเชื่ออีกทั้งดวงจิตทุกดวงก็พอใจที่จะรับ ส่วนความเจริญก้าวหน้าของพระวรสารและการเปลี่ยนศาสนาประชาชนในดินแดนนั้นๆ จะล่าช้าก็ต่อเมื่อบรรดาผู้ปฏิบัติงานเผยแพร่บกพร่องต่อหน้าที่ หรือมีปัญหาเรื่องการส่งบาทหลวงจำนวนมากพอจากยุโรปเข้ามาเนื่องจากระยะทางไกลเท่านั้น วิถีทางเดียวในการทำให้พระศาสนจักรมั่นคงขึ้นในดินแดนเหล่านี้ และรักษาชัยชนะของพระเยซูเจ้าของเราคือ ส่งพระสังฆราชไปให้เร็วที่สุด เราเสนอผลที่จะได้รับไปยังฝรั่งเศส และโครงการจัดส่งพระสังฆราช ๓ องค์ ไปอาณาจักรตังเกี๋ย และอื่นๆ ซึ่งตั้งไว้ เมื่อ ๒ ปีที่แล้ว ก็ถูกประวิงไปเพียงเพื่อให้สมเด็จพระสันตะปาปาทรงดำเนินการ
สมเด็จพระสันตะปาปาไม่เพียงแต่ทรงชมเชยความเพียรพยายาม และอรรถาธิบายของบาทหลวงทั้ง ๕ เท่านั้น แต่ยังทรงมีเมตตาจิต เมื่อสมเด็จพระสันตะปาปายังทรงพระเยาว์อยู่ พระเป็นเจ้าทรงดลใจให้พระองค์สนใจในการเปลี่ยนศาสนาคนนอกศาสนา โดยเฉพาะประชาชนที่คณะบาทหลวงได้เปิดเผยถึงความต้องการ และเมื่อได้รับสมณภิเษกเป็นสมเด็จพระสันตะปาปา สิ่งที่พระองค์ทรงสนพระทัยมากที่สุดสิ่งหนึ่งคือ จัดการเผยแพร่ความเชื่อ ต่อมาพระองค์ทรงแต่ตั้งพระคาร์ดินัลขึ้น ๕ องค์ และมอบหมายบันทึกเกี่ยวกับโครงการของบาทหลวงทั้ง ๕ ให้คณะพระคาร์ดินัลนัดประชุมกัน ๓ ครั้ง เพื่อตรวจสอบเรื่องนี้ หลังจากรับทราบความสำคัญ และส่งรายงานถวายต่อสมเด็จพระสันตะปาปาแล้ว ก็มีคำสั่งให้นำบาทหลวงฝรั่งเศส ๓ องค์ เข้าเฝ้าเพื่อทำพิธีอภิเษกเป็นพระสังฆราช
ภารกิจการเผยแพร่ศาสนาของพระสังฆราชทั้ง ๓ ดำเนินไปด้วยดีที่กรุงโรม แต่เมื่อข่าวคราวไปถึงปารีส ผู้ที่เคยสนับสนุนโครงการนี้เมื่อ ๒ ปีที่แล้วจึงได้หันกลับมาให้ความสนใจขึ้นอีก และมากขึ้นกว่าเดิมด้วย อันเนื่องจากความสำเร็จที่ไม่ได้คาดหวัง ซึ่งพวกเขาเชื่อแน่ว่าเป็นผลงานของพระเป็นเจ้าที่ทรงบันดาลให้ภารกิจนี้ผ่านพ้นอุปสรรคสำคัญต่างๆ ที่เกิดขึ้นไปได้ ทุกคนทราบว่าที่กรุงโรมมักจะมีการพิจารณาเรื่องสำคัญเช่นนี้ด้วยความรอบคอบ และทันทีที่ทราบวิธีการที่จะเสนอโครงงานนี้ให้ได้รับการสนับสนุน และอนุมัติจากสมเด็จพระสันตะปาปาทุกคนก็ยิ่งแน่ใจเต็มที่ว่าพระเป็นเจ้ามีพระประสงค์ให้โครงการนี้สำเร็จไปด้วยดี โดยอาศัยความช่วยเหลือจากชาวฝรั่งเศสที่เลื่อมใสศรัทธาในพระองค์
เพื่อให้โครงการนี้สำเร็จสามตามความมุ่งหมาย มีอีกสามสิ่งต้องกระทำคือ หนึ่งเสนอชื่อบาทหลวงทั้ง ๓ เพื่อรับการอภิเษกเป็นพระสังฆราช สองแสวงหาความช่วยเหลือที่จำเป็นเพื่อเป็นค่าใช้จ่ายในการเดินทาง และสามพิจารณาเส้นทาง และการเดินทางของคณะบาทหลวงทั้งทางทะเลและทางบก
ท่านปาลลู บาทหลวงประจำโบสถ์เซนต์มาร์แตงแห่งเมืองตูรส์ซึ่งได้รับเลือกเป็นเอกฉันท์เมื่อ ๓ ปีที่แล้ว จากทุกฝ่ายที่รับผิดชอบเรื่องนี้อยู่ที่กรุงปารีสในปี ๑๖๕๓ ได้เข้าเฝ้าสมเด็จพระสันตะปาปาที่กรุงโรมเพื่อรับเกียรตินี้ ท่านปาลลูอาจปฏิเสธเกียรตินั้นได้เนื่องจากเป็นคนถ่อมตน แต่ท่านยินยอมรับด้วยจิตใจที่อ่อนน้อม และพร้อมที่จะอุทิศตนเพื่อภารกิจอันยิ่งใหญ่ของพระเป็นเจ้า
ท่านปาลลูรับมอบเสื้อประจำตำแหน่งพระสังฆราชที่กรุงโรม จากพระหัตถ์ของพระสันตะ ปาปา ซึ่งทรงสนับสนุนให้มีกำลังใจต่อสู้กับความยากลำบากที่ต้องประสบขณะปฏิบัติภารกิจแพร่ธรรม พระองค์ตรัสเสริมว่า การหลุดพ้นจากบาปของประชาชนที่ท่านปาลลูดูแลอยู่นั้นคือ ความรับผิดชอบของท่าน ท่านปาลลูได้รับการอภิเษกเป็นพระสังฆราชแห่งเฮลิโอโปลิสที่กรุงโรม โดย พระคาร์ดินัลอังตวน เจ้าสมณกระทรวงเผยแพร่ความเชื่อ พิธีอภิเษกนี้หรูหรา และสง่างามมาก โดยพระสันตะปาปาทรงมอบเรื่องนี้ให้เป็นภาระของสมณกระทรวงนี้ เป็นผู้ออกค่าใช้จ่าย ข้าพเจ้าไม่อาจลืมอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นในกรุงโรมได้เลย เพราะขณะทำพิธีมิสซาบูชาอยู่ในโบสถ์เซนต์ ยวง เด ฟลอเรนตินส์ ฟ้าได้ทะลุหลังคาโค้งของโบสถ์และถูกคนๆ หนึ่งที่ช่วยประกอบพิธีอยู่นอนตายอยู่ที่เท้าของพระสังฆราช มีหลายคนได้รับบาดเจ็บ ส่วนพระสังฆราชรู้สึกอึดอัดอยู่ช่วงระยะเวลาหนึ่ง เนื่องจากแปลกใจที่มีลมกรรโชกแรง และยิ่งตกใจมากขึ้นที่ฟ้าผ่าลงมา พิธีมิสซาจำต้องหยุดชะงักลง อุบัติเหตุครั้งนี้ทำให้ท่านมั่นใจในองค์พระเป็นเจ้ายิ่งขึ้น เพราะพระองค์ทรงปกป้องและยืดชีวิตของท่านไว้เพื่อมอบเป็นสมบัติสำคัญชิ้นหนึ่งของพระศาสนจักร ท่านได้ยกเอาตัวอย่างนี้เสริมสร้างความเชื่อมั่นให้แก่ผู้ที่เสนอตนติดตามท่าน
พระสังฆราชเดอลาม็อต ลองแบร์ต ซึ่งก่อนนี้เป็นที่ปรึกษาอยู่ที่ศาลเดเอดส์แคว้นนอร์มองดี และต่อมาเป็นผู้อำนวยการโรงพยาบาลกลางเดวาลิคส์เมืองรูออง ได้รับการเสนอจากท่านสังฆราชแห่งเฮลิโอโปลีสให้เป็นพระสังฆราชองค์ที่ ๒ เนื่องจากท่านทั้งสอง มีความคุ้นเคยกันมาเป็นเวลานาน เมื่อท่านเดอลาม็อต ลองแบร์ต ไปถึงกรุงโรมในช่วงเวลานั้นก็ได้ทราบถึงโครงการของบาทหลวงเดอรอดส์ จึงเสนอข้อคิดเห็นที่เป็นประโยชน์หลายประการ เพื่อให้การส่งพระสังฆราชเป็นไปได้ง่ายขึ้น นี่คือรากฐานแห่งแรงบันดาลใจในการไปประกาศศาสนายังประเทศจีนของท่าน เพราะเมื่อพิจารณาเห็นความสำคัญของการสิ่งพระสังฆราชทั้งสาม และทางกรุงโรมก็ปรารถนาให้โครงการนี่ประสบผลสำเร็จด้วย ท่านก็เชื่อแน่ว่าจะต้องเสนอตัวไปกับผู้ที่จะเป็นพระสังฆราชในฐานเป็นมิชชันนารีธรรมดา โดยเห็นว่าไม่มีอะไรยิ่งใหญ่หรือเป็นประโยชน์ต่อการหลุดพ้นจากบาป นอกเสียจากการยอมสละความสัมพันธ์ทั้งหลายที่ผูกมัดท่านไว้ในฝรั่งเศส และไปแสวงหาชีวิตที่ยากลำบากในท่ามกลางหมู่คนนอกศาสนา หลังจากหารือกับบุคคลต่างๆ รู้ถึงความสนใจ และคุณสมบัติที่ดีของท่านเดอลาม็อต ลองแบร์ต ไม่น้อยไปกล่าที่ตัวท่านเองเคยมีเมื่อรับข้อเสนอเดียวกันนี้อย่างแน่นอน ผลก็คือ เกิดการต่อสู้ระหว่างความเพียรพยายามของคนๆ หนึ่ง คือ ท่านสังฆราชและความถ่อมตนของท่านเดอลาม็อต ลองแบร์ต อย่างไรก็ตามเมื่อความต้องการของพระศาสนจักร และความจำเป็นของประชาชนมีชัยชนะเหนือจิตใจของท่านเดอลาม็อต ลองแบร์ต จึงมีการหารือเรื่องความเป็นมาและอุปนิสัยของท่านต่อหน้าพระสังฆราชปิโคโลมินิ สมณทูตของพระสันตะปาปาในฝรั่งเศส และเมื่อรับพระสมณโองการเป็นพระสังฆราชแห่งเบริธในเวลาต่อมาแล้ว ท่านก็ได้รับอภิเษกจากพระอัครสังฆราชเมืองตูรส์ที่กรุงปารีส
ยังต้องมีการเลือกพระสังฆราชองค์ที่ ๓ อีก ท่านสังฆราชแห่งเฮลิโอโปลีสได้เลือกเอาบาทหลวงองค์หนึ่งที่เห็นว่ามีความสามารถมากที่สุดสำหรับตำแหน่งหน้าที่สำคัญเช่นนี้ จากจำนวนบาทหลวงหลายองค์ที่เสนอตัวรับภารกิจนี้ ซึ่งก็ปรากฏว่าท่านเลือกได้ไม่ผิด บาทหลวงองค์นั้นคือท่าน อิกญาส โคตอนดี จากเมืองเอกซ์ ซึ่งเคยดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดที่สำคัญที่สุดของเมืองนั้นมาเป็นเวลาหลายปี และทำหน้าที่ได้เป็นที่พอใจของคนทั่วไป ท่านอิกญาส ได้แสดงให้เห็นถึงความเพียรพยายามแห่งความเลื่อมใสศรัทธา และความสมถะรวมทั้งความดีงามทุกอย่างในฐานะเป็นบาทหลวงได้ในทุกโอกาส ด้วยเหตุนี้เมื่อมีการเสนอชื่อของท่าน พระสันตะปาปาจึงทรงเห็นพ้องด้วยในทันที และหลังจากพระสมณโองการถูกส่งมาแล้วท่านก็ได้รับอภิเษกเป็นพระสังฆราชแห่งเมแตลโลโปลีสที่กรุงปารีสจากพระอัครสังฆราชเมืองรูออง ประธานสภาสงฆ์ซึ่งสภานี้ได้ส่งพระสังฆราช ๖ องค์มาร่วมเป็นเกียรติในพิธีครั้งนี้ด้วย นับแต่นั้นมาพระสังฆราชแห่งเมแตลโลโปลีส ก็สนับสนุนการเผยแพร่ศาสนาต่อไป ซึ่งในไม่ช้าความรุ่งโรจน์ได้แผ่กระจายไปทั่วฝรั่งเศส เนื่องจากท่านได้พิมพ์หนังสือเล่มหนึ่งเกี่ยวกับเหตุจูงใจในการเข้าร่วมประกาศศาสนา และพระประสงค์ของพระสันตะปาปาออกจำหน่ายทำให้มีบาทหลวงที่มีคุณธรรมหลายองค์สนใจกับภาระหน้าที่ที่มีเกียรติยิ่งนี้ ซึ่งท่านสังฆราชได้ทำการเลือกอย่างมีประสิทธิภาพ และเพื่อให้ได้ผลยิ่งขึ้น ท่านได้นำบรรดาบาทหลวงทั้งหมดออกไปไกลจากกรุงปารีส ๑๐ ลิเยอ มีการฝึกเข้าเงียบ และสวดภาวนา รวมทั้งทดลองให้แพร่ธรรมในหมู่บ้านละแวกใกล้เคียง และใช้ชีวิตนักบวชเพื่อทดลองกระแสเรียกจากพระเป็นเจ้าและเป็นการเตรียมตัวการทดลองนี้เป็นสิ่งที่จะเป็นเพราะไม่มีอะไรร้ายแรงกว่าการเสนอตนทำงานที่ยากลำบากโดยไม่พิจารณาให้ถี่ถ้วนก่อน โดยเฉพาะเมื่อเกี่ยวข้องกับการทำให้ผู้อื่นกลับใจเปลี่ยนศาสนา และตนเองกลับใจด้วย พระสังฆราชทั้งสามได้รับประโยชน์จากการเข้าเงียบครั้งนี้มาก เพราะจะไม่มีการรับบาทหลวงคนใดเลยที่เราไม่รู้จักอุปนิสัย และความประพฤติ และที่ไม่พร้อมจะกระทำตามข้อปฏิบัติทุกอย่างของการเข้าเงียบอย่างเคร่งครัด ระหว่างการเข้าเงียบนี้มีการพิจารณาโครงการจัดตั้งสามเณราลัย ซึ่งมีจุดประสงค์เพื่อเตรียมบาทหลวงที่พระเป็นเจ้าทรงเรียกให้มาทำงานเปลี่ยนศาสนาคนนอกศาสนาด้วย ตั้งแต่นั้นมาสังฆราชแห่งเฮลิโอโปลีส ก็วางแผนแบบอย่างของการประพฤติปฏิบัติว่า ถ้าพระญาณสอดส่องของพระเป็นเจ้าเปิดโอกาสให้จัดตั้งสามเณราลัยขึ้นในวันหนึ่ง เราจะพบในเวลาต่อมาว่าสิ่งนั้นได้เกิดขึ้นจริงดังที่จะมีการพูดถึงต่อไป ณ ที่นี้
ผู้เลื่อมใสศรัทธา ซึ่งส่วนใหญ่เป็นผู้หญิงได้ทำงานก่อตั้งกองทุนเพื่อช่วยเหลือทั้งบรรดาพระสังฆราช และบาทหลวงที่ติดตามขึ้นที่กรุงปารีส สิ่งที่น่าประหลาดใจ คือ เนื่องจากต้องใช้เงินเพื่อสนับสนุนโครงการนี้มาก แต่ปรากฏว่าพวกเขากลับไม่ย่อท้อหรือปฏิเสธข้อเสนอ โดยคิดว่าเป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ แต่ถ้ามีผู้หวั่นเกรงว่าจะไม่สามารถรวบรวมเงินตั้งกองทุนนี้ได้ ก็เท่ากับว่าเป็นการไม่ไว้วางใจในพระเป็นเจ้า ผู้ทรงรับผิดชอบในกิจการที่พระองค์ทรงมีพระประสงค์เพื่อความรุ่งโรจน์ของพระศาสนจักร และในความเพียรพยายามของผู้ที่เลื่อมใสศรัทธา จากปารีสซึ่งสนใจสนับสนุนบรรดาพระสังฆราชและบาทหลวง ผลแห่งความเชื่อและความเมตตาของพวกเขาเป็นที่รู้จักกันไปทั่วโลก นี่คือสิ่งที่พระสังฆราชทั้งสามได้สังเกตเห็น และหนึ่งในสามองค์ได้พิจารณาความช่วยเหลือที่จำเป็นนี้ และพบว่าจะหาได้จากความเมตตาของคนจากปารีสเท่านั้น ดังนั้น ท่านจึงตกลงใจให้เงิน ๑๐๐ เอกูแรกที่มีผู้มอบให้แก่คนยากจนโดยเชื่อในสัญญาแห่งพระวรสารที่ว่า ๑๐๐ เอกูนี้จะเพิ่มทวีขึ้นเป็น ๑๐๐ เท่า ซึ่งต่อมาได้กลายเป็นความจริงและเป็นเหตุผลที่ชัดแจ้งประการหนึ่งว่าพระเป็นเจ้ามิได้ทอดทั้งพวกท่านเลย เพราะนับแต่ท่านและคนอื่นๆ ได้สังเกตเห็น ก็นับว่าเป็นผลดี เมื่อทุกคนมุ่งแต่ความรุ่งโรจน์ของพระเป็นเจ้าและการยอมตามพระญาณสอดส่องของพระองค์อย่างแท้จริง
อุปสรรคที่สำคัญที่สุดคือ การหาเส้นทางให้กับพระสังฆราชทั้งสาม การตัดสินใจในเรื่องนี้เป็นสิ่งที่ยากมากด้วย เรามีความรู้เกี่ยวกับประเทศนั้นๆ น้อย เดิมเราเชื่อว่าสามารถใช้เส้นทางเดินเรือของโปรตุเกส โดยหวังว่าจะโดยสารเรือของโปรตุเกสได้อย่างอิสระ ดังนั้น เราจึงขอใบเบิกทาง แต่พวกเขาปฏิเสธโดยอ้างถึงเหตุผลทางการเมือง
ความคิดที่จะใช้เส้นทางเดินเรือของฮอลันดานั้นไร้ประโยชน์ บริษัทอินเดียตะวันออกส่งเรือออกไปทุกๆ ปี แต่จะให้บริการเฉพาะบุคคลที่ทำงานให้แก่ตนเท่านั้น ส่วนการใช้เส้นทางเดินเรือของอังกฤษ แม้ระหว่างการเดินทางนี้เราจะได้รับการบริการที่ดีพอประมาณจากชาวอังกฤษบางคนในดินแดนที่พวกเขาตั้งถิ่นฐานอยู่ แต่เราก็คร้ามกลัวปัญหาต่างๆ เช่นเดียวกันนี้
ดังนั้น จึงเหลือเส้นทางทะเลเมดิเตอร์เรเนียนเท่านั้น เพื่อจะเดินทางผ่านประเทศตุรกีต่อไป โดยทางบกได้แต่เส้นทางนี้นับว่าเป็นเส้นทางที่น่าเบื่อที่สุด ยาวที่สุด มีอันตรายมากมายและต้องเสียค่าใช้จ่ายมาก นอกจากนี้มีสิ่งที่น่าหวั่นเกรง คือ เมื่อเดินทางไปได้ ๒,๐๐๐ ลิเยอ เราได้พบกับชนบางชาติที่เราระแวงว่าเป็นปฏิปักษ์ต่อความสำเร็จของโครงการนี้
ปัญหาต่างๆ เหล่านี้ทำให้เราเสนอที่จะใช้เรือของบริษัทที่ทำการค้าขายอยู่ที่เกาะมาดากัสการ์ ซึ่งปัจจุบันเรียกกันว่า เกาะโดฟิน สิ่งนี้ดูเหมือนง่ายเพราะเรือเหล่านี้สามารถออกจากท่าเรือต่างๆ ของเกาะนี้ไปยังท่าเรือเมืองสุหรัตและท่าเรืออื่นๆ ริมฝั่งหมู่เกาะอินเดียที่เปิดให้เรือของทุกชาติเข้าจอดอย่างอิสระได้ อีกทั้งสะดวกในการทำการค้าด้วย แต่บริษัทนี้ยังไม่มั่นคงพอ จึงไม่กล้าผ่านเข้าไปเกาะมาดากัสการ์ และเราก็ไม่อาจรับเงื่อนไขนี้ได้ เป้าหมายอื่นที่เป็นไปได้คือ จัดหาเรือ ๒ ลำเดินทางไปจนถึงเมืองสุหรัตและด้วยเรือสองลำนี้ก็จัดตั้งบริษัทขึ้น และเปิดเส้นทางคมนาคมระหว่างหมู่เกาะอินเดียและฝรั่งเศส ผู้ที่มีหัวในทางการค้าบางคนก็ขะมักเขม้นตรวจสอบความเป็นไปได้ของโครงการนี้ และวินิจฉัยว่าให้ผลประโยชน์ต่ออาณาจักร ตามบันทึกที่มีผู้เขียนไว้ มีการตั้งบริษัทขึ้นและทันทีที่พระเจ้าแผ่นดินทรงอนุมัติ และรัฐสภาตรวจตราเอกสารต่างๆ แล้ว ความเพียรพยายามในการเผยแพร่ศาสนา และนำความรุ่งโรจน์ในนามของชาวฝรั่งเศสไปสู่ดินแดนที่อยู่ไกลที่สุดนั้นได้สร้างความนิยมอย่างสูงเหนือจิตใจจนกระทั่งมีคนเป็นจำนวนมากทุกๆ ฐานะต้องการมีส่วนร่วมอย่างจริงจังในโครงการนี้ สิ่งที่เราตกลงใจทำเพื่อให้โครงการนี้สัมฤทธิ์ผล คือ สร้างเรือที่จำเป็นในการเดินทางครั้งนี้ เราจึงสั่งต่อเรือใหญ่ที่ฮอลันดารวมทั้งจัดหาพวกลูกเรือที่นั่นด้วย ทันทีที่เรือเสร็จใช้การได้ท่านเดอตู เอกอัครราชทูตฝรั่งเศสเป็นผู้รับมอบเรือในพระนามของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส โดยตั้งชื่อเรือนี้ว่า เซนต์หลุยส์ และชักธงฝรั่งเศสขึ้นอยู่ยอดเสากระโดงเรือเพื่อให้ทุกคนรู้ว่าเรือนี้รับใช้พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส เมื่อเราพร้อมที่จะส่งเรือไปเมืองเลออาฟ ซึ่งเป็นจุดเริ่มของการเดินทาง นายทหารเรือชั้นผู้ใหญ่ของกองทัพเรือแห่งอัมสเตอดัมได้สั่งยึดเรือของเราให้กองทหารควบคุมไว้ เราเรียกร้องอย่างเร่งด่วนให้ปล่อยเรือเป็นอิสระ เนื่องจากช่วงนั้นเป็นช่วงเวลาที่เหมาะแก่การออกเดินเรือ เมื่อท่านเดอตูได้รับแจ้งเรื่องนี้แล้วจึงรีบเดินทางไปยื่นอุทธรณ์อย่างระมัดระวังที่อัมสเตอดัม หลังจามีการแจกแจงความเสื่อมเสียที่บังเกิดขึ้นต่อพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสจากการที่เรือของพระองค์ถูกยึดแล้ว พวกเขาก็ปล่อยเรือของเราและให้เรารับประกันว่าจะไม่ใช้เรือนี้ทำสงครามต่อต้านฮอลันดา ขณะคอยเวลาที่เหมาะสมในการออกเดินเรือสู่ฝรั่งเศส เรือก็ถูกพายุกระหน่ำและอัปปางลงที่เลอเท็กแซลอันเป็นผลทำให้เรืออื่นๆ อีกมากได้รับความเสียหายด้วย อุปัตวเหตุครั้งนี้ทำให้บริษัทที่เพิ่งก่อตั้งขึ้นต้องเสียประโยชน์ไปมากเพราะการที่เรือถูกยึดไว้เป็นเวลา ๓ เดือน ในท่ามกลางฤดูหนาวที่มีพายุรุนแรงที่สุดนั้นเป็นเหตุให้เรืออัปปางลงได้ พวกเขาจึงเชื่อว่าด้วยเหตุผลมากมายเหล่านี้ จะสามารถฟ้องร้องต่อเหตุการณ์ที่บั่นทอนเสรีภาพส่วนรวม และเรียกร้องให้ชดใช้ค่าเสียหายจากการสูญเสียที่ไม่ทราบสาเหตุนี้ได้ แต่เนื่องจากการทำลายเป็นสิ่งที่ง่าย แต่การแก้ไขเป็นสิ่งที่ยาก การเรียกร้องของพวกเขาจึงไม่เป็นผล แม้จะมีการอ้างถึงเหตุผลต่างๆ เพื่อให้ได้มาซึ่งความยุติธรรมก็ตาม
อย่างไรก็ตาม การเดินเรือเพื่อไปค้าขายในหมู่เกาะอินเดียก็ต้องล่าช้าไป และดูเหมือนว่าโครงการทั้งหมดที่คิดขึ้นอย่างรอบคอบ และดำเนินการขึ้นก็เพื่อจุดมุ่งหมายที่ดีสมควรจะได้ผลตอบแทนที่น่าพึงพอใจ แต่เหตุการณ์กลับทำให้เห็นว่าพระญาณสอดส่องของพระเป็นเจ้าจะยอมให้เกิดอุปสรรคแรกนี้ขึ้นกับจุดมุ่งหมายที่มีเกียรติ และน่ายกย่องต่อประเทศฝรั่งเศสก็เพียงเพื่อเลื่อนเวลาการดำเนินโครงการนี้ต่อไปในเวลาที่เหมาะสมกว่า และได้ผู้ที่มีความสามารถกว่าในการปฏิบัติงาน ความพยายามครั้งนี้จะมีผลดีถ้าเป็นการช่วยให้เกิดความคิดบางอย่างแก่ผู้ที่รับผิดชอบกิจการค้าในปัจจุบันในพระนามของพระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศสผู้ยิ่งใหญ่ของเรา และด้วยความตั้งใจของบรรดาผู้ที่มีความสามารถมากที่สุดของฝรั่งเศส
ความสูญเสียของเรือลำนี้ไม่เพียงแต่ทำให้บริษัทเสียประโยชน์เท่านั้น แต่ยังมีผลเสียต่อบรรดาพระสังฆราชของประเทศจีน ซึ่งตั้งใจจะใช้เรือลำนี้เดินทางไปประกาศศาสนาในดินแดนอื่นๆ ด้วย พวกท่านจึงตกอยู่ในฐานะลำบากอีกครั้งหนึ่งเกี่ยวกับเส้นทางที่ต้องใช้ เส้นทางนี้ซึ่งดูเหมือนสะดวกมาก ในที่สุดก็ใช้การไม่ได้เพราะพระญาณสอดส่องของพระเป็นเจ้าต้องการให้เป็นเช่นนั้น พระประสงค์ของพระเป็นเจ้าเป็นสิ่งที่เราไม่อาจวิพากวิจารณ์ได้ โดยเฉพาะผู้ที่เตรียมตัวปฏิบัติหน้าที่เผยแพร่ศาสนา เพราะเบื้องหน้ามีเหตุการณ์ที่ไม่คาดฝันนับพันๆ รออยู่เสมอ ซึ่งการทำให้จุดมุ่งหมายยิ่งใหญ่นี้สัมฤทธิ์ผล ก็ต้องพบกับอุปสรรคมากมายเนื่องจากความห่างไกลของดินแดน และความยากลำบากในการเดินทาง ทุกคนจะต้องยอมจำนนและยอมรับทุกๆ สิ่งที่เกิดขึ้น
ณ ที่นี้ข้าพเจ้าจะไม่พูดถึงความคิดเห็นที่แตกต่างไป ของท่านสังฆราชแห่งเฮลิโอโปลิส หลังจากเกิดอุบัติเหตุอันไม่คาดฝันนั้น การหาวิธีการพาคณะมิชชันนารีของท่านไปยังประเทศจีน หรือการตกลงใจครั้งสุดท้ายเพื่อให้สิ่งนี้เป็นไปง่ายดายที่สุด จดหมายเหตุเฉพาะของการเดินทางของท่านสังฆราชเฮลิโอโปสิสนั้น เราจะเขียนขึ้นในวันหนึ่งอย่างแน่นอน แต่จุดประสงค์ของข้าพเจ้าในครั้งนี้ คือ การเขียนจดหมายเหตุเกี่ยวกับพระสังฆราชแห่งเบริธเท่านั้น ดังนั้น ต่อไปนี้ข้าพเจ้าจะเขียนในสิ่งที่เกี่ยวกับพระสังฆราชแห่งเบริธเท่านั้น
๕ เดือนก่อนที่เรือจะอัปปาง ท่านสังฆราชแห่งเบริธได้รับการอภิเษกจากพระอัครสังฆราชเมืองตูรส์ ที่กรุงปารีสดังที่ข้าพเจ้าได้กล่าวไว้ข้างต้นแล้ว ท่านสังฆราชจึงไม่รีรอเตรียมตัวออกเดินทางทันทีด้วยมีใจเร่าร้อนที่จะนำแสงสว่างแห่งพระวรสาร ไปสู่ประเทศกว้างใหญ่เหล่านั้น ที่ประชาชนตกอยู่ในความมืดมนของการเป็นคนนอกศาสนามาเป็นเวลานาน ท่านเชื่อว่าเพื่อประโยชน์ของมิสซังแห่งจีน จำเป็นต้องให้พระสังฆราชอย่างน้อย ๑ องค์เดินทางไปโดยทางบกแม้ว่าจะต้องเผชิญกับความยากลำบากมากมายก็ตาม อันที่จริงแล้วสมณกระทรวงเผยแพร่ความเชื่อปรารถนาอย่างมากให้เราทดลองใช้เส้นทางนี้เพื่อผลดีของการเผยแพร่ศาสนาเส้นทางนี้จะกลายเป็นสิ่งที่ง่ายขึ้น หากเรามีประสบการณ์แล้วและเปิดโอกาสให้ส่งคณะมิชชันนารีที่มุ่งหวังไปประกาศศาสนาทั้งในจีน และประเทศต่างๆ ที่อยู่ใกล้เคียงโดยเป็นอิสระจากความอิจฉาริษยาของชาติอื่นที่กระทำตนเป็นผู้มีอิทธิพลอยู่ในท้องทะเลของหมู่เกาะอินเดีย
ท่านสังฆราชแห่งเบริธต้องการอุทิศตนเพื่อความพยายามนี้เป็นอย่างยิ่ง และเราก็ได้พบว่าหากเส้นทางนี้มีความยากลำบาก ก็ย่อมมีข้อดีด้วยเช่นกัน แม้ว่าจะเป็นเพียงข้อดีสำหรับมิชชันนารีคนหนึ่งก็ตาม คือ ทำให้เกิดความเคยชินกับความเหน็ดเหนื่อยจากการเดินทางที่ละน้อยละน้อย การเดินทางเป็นช่วงๆ การหย่อนใจในดินแดนต่างๆ และประเทศที่หยุดพัก และความเคยชินกับภูมิอากาศและอาหารหลายๆ ชนิดของดินแดนนั้นๆ นอกจากนี้ยังเป็นการหาประสบการณ์โดยการพบปะกับบรรดาบาทหลวงที่พบระหว่างการเดินทางและที่เคยขอคำแนะนำ และความรู้ที่จำเป็นในการปฏิบัติกับคนต่างชาติ คนต่างศาสนา และผู้ที่เป็นศัตรูกับพระศาสนาด้วย เส้นทางทางมหาสมุทรที่นำคณะสังฆราชและมิชชันนารีมายังใจกลางหมู่เกาะอินเดียนั้น ทำให้ทุกคนอดที่จะได้ผลดีจากประสบการณ์ที่ยากลำบาก และเป็นประโยชน์ยิ่งในระหว่างการเดินทางอันยาวนานกว่า ๒ ปี เรื่องที่จะเล่าต่อไปนี้เป็นตอนเริ่มต้น และตอนต่อไปของจดหมายเหตุฉบับนี้ ซึ่งเราเชื่อแน่ว่าจะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่ต้องการใช้เส้นทางเดียวกันนี้ โดยสังเกตเห็นความบกพร่อง และความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นได้ ข้อแนะนำต่างๆ ที่ควรรู้และข้อปฏิบัติที่ต้องยึดถือ.
จากหนังสือจดหมายเหตุการณ์เดินทางของพระสังฆราชแห่งเบริธ
ประมุขมิสซัง สู่อาณาจักรโคจินจีน
กรมศิลปกรจัดพิมพ์ พ.ศ. ๒๕๓o