นักบวชพ่อค้า

Category: ข้อพิพาทระหว่างมิชชันนารีในสยามระหว่างศตวรรษที่ 17

Published on Monday, 19 October 2015 08:26

Written by หอจดหมายเหตุ

“นักบวชพ่อค้า” หรือบทความถกปัญหาสั้นๆ เพื่อจะพิจารณาดูว่า นักบวชคณะเยซุอิตในทวีปเอเชียทางตะวันออกมีอนุญาตให้ทำการค้าได้หรือไม่

เป็นบทความของคุณพ่อโยเซฟ ติสซานิเอร์ มิชชันนารีคณะเยซุอิต ผู้เขียนได้ปรึกษาหลายครั้งกับพระสังฆราชแห่งเฮลิโอโปลิส (ฯพณฯ ฟรังซัว ปัลลือ) พระสังฆราชแห่งเบริธ (ฯพณฯ ปิแอร์ ลังแบรต์ เดอ ลา ม็อต) ประมุขมิสซังแทนองค์สมเด็จพระสันตะปาปาในประเทศจีน และกับคุณพ่ออัลบิเอร์แห่งคณะเยซุอิตเหมือนกัน รวมทั้งกับบรรดามิชชันนารีบรรพชิตธรรมดา (ที่ไม่สังกัดคณะนักบวช) ที่กรุงศรีอยุธยา ราชอาณาจักรสยาม เมื่อปี ค.ศ. 1665

แม้ว่าในทวีปยุโรป นักบวชคณะเยซุอิตทำงานเพื่อความรอดของวิญญาณแต่อย่างเดียวตามกฎสินัยอันน่าสรรเสริญของคณะตน แต่ทว่าในเขตปกครองบางเขตในทวีปเอเชีย กฎเกณฑ์ของคณะได้หย่อนยานลงเป็นเวลานานมาแล้ว จึงมีพระสงฆ์ไม่จำเพาะแต่บรรพชิตประจำสังฆมณฑลเท่านั้น แต่แม้กระทั่งนักบวชคณะเยซุอิตด้วย ที่ทำให้พระศาสนจักรของพระเป็นเจ้าต้องมีมลทินจากการแสวงหากำไรอันสกปรกและน่าอับอายเนื่องจากใครๆ ก็เห็นว่าธรรมเนียมเช่นนี้เป็นผลร้ายอย่างยิ่งแก่คริสตศาสนาอย่างแน่นอน ข้าพเจ้าจึงใคร่จัดการอะไรบ้างเพื่อแก้ไขโรคร้ายนี้ เพราะข้าพเจ้ามีความรักต่อพระศาสนจักรและต่อคณะ (เยซุอิต) ด้วย ข้าพเจ้าจะกล่าวย่อๆ แสดงให้เห็นว่า นักบวชที่เป็นพ่อค้านั้น เข้าไปพัวพันกับความผิดชั่วร้ายหนักหนาเพียงใด เพื่อต่อไปภายหน้าจะได้ไม่มีผู้ใดอ้างว่าตนได้ทำธุรกิจการค้าโดยมีเจตนาดี และขอลดหย่อนความผิดโดยอ้างว่าได้ทำไปโดยไม่ทราบหรือเข้าใจผิด เพื่อรักษาลำดับขั้นตอนของเรื่องราวที่จะกล่าวต่อไปนี้ ก่อนอื่นข้าพเจ้าจะกล่าวถึงข้อพิสูจน์ที่กล่าวโทษธุรกิจของนักบวชพ่อค้าแล้วนั้นจึงจะตอบโต้ข้อแย้ง หรือความเข้าใจผิดจะถูกกว่า ที่ไร้เหตุผลของนักบวชพ่อค้าเหล่านั้น