องค์ที่ 196 สมเด็จพระสันตะปาปายอห์น ที่ 22 (Pope John XXII ค.ศ.1316-1334)

Published on Tuesday, 03 November 2015 02:49

Written by หอจดหมายเหตุ

สมเด็จพระสันตะปาปายอห์น ที่ 12

(Pope John XXII ค.ศ. 1316-1334)

พระองค์เป็นพระสันตะปาปาแห่งอาวีญอง องค์ที่ 2 เดิมชื่อชาคส์ ดูเอส เกิดที่คาร์ออร์ฝรั่งเศส บิดาเป็นช่างทำรองเท้า เข้ารับการศึกษาด้านกฎหมายที่มองเปลลิเยร์ จบแล้วก็สอนวิชากฎหมายที่มหาวิทยาลัยปารีส ก่อนที่จะบวชเป็นพระสงฆ์ ในปี ค.ศ. 1310 ได้รับแต่งตั้งให้เป็นพระสังฆราชแห่งมองเปลลิเยร์ จากนั้นในปี ค.ศ.1312 ก็ได้รับการสถาปนาเป็นพระคาร์ดินัล โดยพระสันตะปาปาเคลเมนต์ ที่ 5 เมื่อพระสันตะปาปาเคลเมนต์สิ้นพระชนม์แล้วพระศาสนจักรก็ว่างไร้ผู้นำถึงสองปี เนื่องจากบรรดาพระคาร์ดินัลตกลงกันไม่ได้ ต่างฝ่ายต่างก็มีคนที่ตนเองสนับสนุน จึงหาคนที่ได้รับเสียงสนับสนุนส่วนใหญ่ไม่ได้ ฝ่ายบ้านเมืองคือ ท่านเคานต์ฟิลิปแห่งปัวติเยร์ ก็กดดันให้มีการเลือกตั้งเร็วๆ จนที่สุดก็ต้องรอมชอมกัน และเลือกท่านชาคส์ ดูเอส เป็นพระสันตะปาปา ในวันที่ 7 สิงหาคม ค.ศ. 1316 หลายเสียงบอกว่าที่เลือกท่านดูเอสก็เพราะอิทธิพลของท่านเคานต์ฟิลิป และกษัตริย์โรเบิร์ต แห่งเนเปิลแทรกแซง แต่จริงๆแล้วถ้าไม่คิดถึงเรื่องพรรคพวก ท่านดูเอส ก็มีคุณสมบัติที่น่าประทับใจ เป็นต้นเรื่องการถือพรต และมีชีวิตการภาวนาที่น่านับถือและเรียบง่าย หลายคนบ่นไม่ชอบท่านดูเอส เพราะหน้าตาของท่านไม่ใช่คนรูปงาม ค่อนจะไปทางน่าเกลียดเสียด้วยซ้ำ (หลายคนให้คะแนนท่านเป็นพระสันตะปาปาที่ขี้เหร่ที่สุดเป็นต้นพวกนักเขียนทั้งหลายในยุคสมัยนั้น) เพราะรูปร่างหน้าตาไม่ประทับใจและสุขภาพไม่ค่อยแข็งแรงนัก หลายคนจึงยอมๆ กันไป และคิดว่าท่านคงอยู่ไม่นานเดี๋ยวก็สิ้นพระชนม์ แต่มิได้เป็นไปดังคาดหมายไว้ เมื่อได้เป็นพระสันตะปาปาแล้ว ท่านก็กลับมีสุขภาพแข็งแรงอย่างน่าอัศจรรย์ใจ และอยู่ในสมัยปกครองนาน จนคนที่ต่อว่าพระองค์ตายล่วงหน้าไปก่อนหลายคนเมื่อได้รับตำแหน่งพระสันตะปาปาแล้วพระองค์ได้ใช้ชื่อว่า พระสันตะปาปายอห์น ที่ 22

พระสันตะปาปายอห์นชอบอยู่ที่อาวีญองมากกว่าไปอยู่ที่โรม ดังนั้นพระองค์จึงเริ่มต้นเปลี่ยนแปลงระบบต่างๆ หลายๆ อย่างเช่น ระบบบริหารสันตะสำนักและพระศาสนจักรที่เรียกว่า คูเรีย เปลี่ยนรูปแบบการบริหารสังฆมณฑล ปรับปรุงระบบภาษีที่ต้องจ่ายเพื่อบริหารสันตะสำนัก พระองค์ส่งเสริมการแพร่ธรรมต่างแดน และดินแดนโพ้นทะเล มีปัญหาใหญ่ๆ ในสมัยของพระองค์สองอย่างคือ คณะฟรันซิสกันที่ปฏิญาณถือความยากจนนั้นควรมีสิทธิ์ถือครองที่ดินและทรัพย์สินหรือไม่ และปัญหาอีกอย่างคือ ข้อขัดแย้งกับพระเจ้าหลุยส์ ที่ 4 แห่งบาวาเรีย ในสมัยของพระสันตะปาปายอห์น ที่ 22 นี้เองที่คณะฟรันซิสกันได้แยกตัวออกเป็นฟรันซิสกัน กลุ่มคอนเวนซูอัลที่เห็นชอบให้คณะมีสิทธ์ถือครองที่ดิน และฟรันซิสกันกลุ่มเดิมที่เห็นว่า การถือครองที่ดินและทรัพย์สินนั้นขัดกับเจตนารมณ์ของนักบุญฟรันซิสผู้ก่อตั้งคณะ โดยส่วนตัวพระสันตะปาปายอห์นที่ 22 ทรงเห็นด้วยกับฟรันซิสกันกลุ่มคอนเวนซูอัล ดังนั้นจึงทำให้สมาชิกฟรันซิสกันกลุ่มที่ถือความยากจนไม่พอใจและหนีไปเข้าข้างพระเจ้าหลุยส์ที่ 4 ทำตัวเป็นศัตรูต่อพระสันตะปาปาโดยตรง

เรื่องบานปลายมาจนถึงปี ค.ศ. 1328 เมื่อพระเจ้าหลุยส์ยกกองทัพมายึดโรมในปี ค.ศ. 1328 (ขณะที่พระสันตะปาปายอห์นอยู่ที่อาวีญอง) พระเจ้าหลุยส์ประกาศตั้งพระสันตะปาปาซ้อน พระสันตะปาปายอห์น ที่ 22 ได้ชื่อว่าเป็นพระสันตะปาปาแห่งอาวีญอง และพระสันตะปาปานิโคลัสเป็นพระสันตะปาปาแห่งโรม (พระสันตะปาปาซ้อน) จึงต้องคับเคี่ยวกันกันอยู่สองสามปี ที่สุดพระสันตะปาปานิโคลัส ไม่ต้องการเป็นหุ่นเชิดของพระเจ้าหลุยส์อีกต่อไป จึงแอบไปขอโทษและยอมรับผิดต่อพระสันตะปาปายอห์น ที่ 22 ที่อาวีญอง พระสันตะปาปาก็อภัยและทรงอนุญาตให้ท่านนิโคลัสกลับสู่คณะฟรันซิสกัน และสวมเครื่องแบบฟรันซิสกันได้ตามเดิม พระสันตะปาปายอห์น ที่ 22 เอง สิ้นพระชนม์ในวันที่ 4 ธันวาคม ค.ศ. 1334 แม้พระสันตะปาปายอห์นจะสิ้นพระชนม์แล้ว แต่ปัญหาของคณะฟรันซิสกันยังอึมครึมอยู่ต่อไปจนถึงศตวรรษที่ 15